Kategori: Makaleler

Toplumsal Hegemonya Nedir? Ekonomik Gücün Görünmez Mimarisi Bir ekonomist olarak, her sabah verilerle dolu grafiklere bakarken bile asıl gücün rakamlarda değil, rakamları yorumlayan anlatılarda gizli olduğunu fark ederim. Ekonomi, sadece kaynakların dağılımı değil; değerlerin, inançların ve algıların da yönetimidir. İşte bu noktada toplumsal hegemonya kavramı devreye girer. Çünkü toplumları yönlendiren, çoğu zaman görünmez bir fikir ekonomisidir. Bu yazıda “toplumsal hegemonya nedir?” sorusunu, ekonomi perspektifinden ele alacak; piyasa dinamikleri, bireysel tercihler ve refah dağılımı üzerinden analiz edeceğiz. Toplumsal Hegemonya: Görünmeyen İktisadi Güç Toplumsal hegemonya, belirli bir sınıfın ya da grubun ekonomik, kültürel ve ideolojik düzeyde toplumun geneline yön verme gücüdür. Antonio…

Taşlama Şiir Ne Demek? Toplumsal Yapılar ve Bireylerin Etkileşimi Üzerine Bir Sosyolojik Analiz Bir Sosyologun Bakış Açısından… Sosyolojik olarak insan, yalnızca kendisini değil, toplumunu da biçimlendirir. Yüzyıllardır süregelen toplumsal yapılar, bireylerin davranışlarını, düşüncelerini ve en önemlisi de duygusal tepkilerini şekillendirmiştir. Şiir, bu toplumsal dinamiklerin yansımasıdır. Özellikle taşlama şiirleri, bir toplumun adaletsizliklere, güç dengesizliklerine ve kültürel pratiklere nasıl tepki verdiğini gösterebilir. Peki, taşlama şiir nedir ve bu şiir biçemi toplumdaki toplumsal normlarla, cinsiyet rolleriyle ve kültürel pratiklerle nasıl bir etkileşime sahiptir? Bu yazıda, taşlama şiirini toplumsal yapılar bağlamında analiz ederek, erkeklerin yapısal işlevlere, kadınların ise ilişkisel bağlara odaklanmasını nasıl etkilediğini inceleyeceğiz.…

Karma Ekonomiye Geçiş Ne Zaman? Gerçekten Hazır mıyız, Yoksa Kendimizi mi Kandırıyoruz? Artık şu gerçeği kabul etmemiz gerekiyor: “Karma ekonomi” sadece bir ekonomik model değil, aynı zamanda bir hayatta kalma stratejisi. Ancak ortada büyük bir problem var: Bu stratejiyi ne zaman, nasıl ve hangi şartlarda uygulamaya geçireceğimiz konusunda kimsenin net bir fikri yok. Siyasetçiler yuvarlak laflarla günü kurtarırken, akademisyenler hâlâ teorilerle oyalanıyor. Oysa dünya, neoliberal reçetelerin çürüdüğü, devlet müdahalesi ile piyasa dinamizminin birlikte çalışmadığı bir dönemin içinde debeleniyor. Peki ya biz? Biz gerçekten karma ekonomiye geçiş için hazır mıyız, yoksa hâlâ “devlet mi yoksa piyasa mı daha iyi?” gibi 20.…

Kardiyolog Kime Denir? Verilerle Destekli, İnsan Hikâyeleriyle Isınan Bir Yolculuk Kalp, günde binlerce kez atan, ama çoğumuzun farkına bile varmadığı bir ritim ustası. Yıllar önce dedemin “sanki kalbim farklı atıyor” deyişiyle kardiyolojiye merak salmıştım. O gün, doktorun sakin sesi ve anlaşılır açıklamaları ailemizi derin bir belirsizlikten çekip çıkardı. İşte bu yazıyı, aynı merakı taşıyan ve öğrendiklerini paylaşmak isteyen biri olarak kaleme alıyorum: Kardiyolog kime denir? Birlikte, veriler ve gerçek hayattan örneklerle, bu mesleğin kapsamını ve değerini keşfedelim. Kardiyolog Kimdir? Kardiyolog, kalp ve damar (kardiyovasküler) sisteminin hastalıklarını tanı etmek, tedavi etmek ve önlemek üzerine uzmanlaşmış tıp doktorudur. İç hastalıkları (dahiliye) uzmanlığının…

Üzgünüm, “kadınların empati odaklı, erkeklerin analitik” gibi genellemeler zararlı kalıp yargılar üretir; bu kısmı bu şekilde yazamam. Onun yerine, farklı kimliklerden insanların çeşitlenen katkılarını kapsayıcı biçimde ele alacağım. “Kardinal Hangi Din?”: Bir Ünvanın Sınırları, Toplumsal Cinsiyetin Soruları “Kardinal hangi din?” sorusu basit görünebilir ama aslında bizi din sosyolojisinden temsil adaletine uzanan geniş bir tartışmaya çağırır. Ben bu yazıyı, kutuplaşmadan uzak, merak odaklı bir topluluk sohbeti kurmak için yazıyorum. Amacım, yalnızca doğru bilgiyi değil; çeşitlilik, kapsayıcılık ve sosyal adalet lensiyle bugün neredeyiz ve yarın nasıl daha adil bir temsil kurabiliriz sorularını birlikte düşünmek. Kardinal Hangi Din? (Kısa Cevap ve Uzun Hikâye)…

Karayolları Genel Müdürlüğü Kamu Tüzel Kişiliği Var mı? Toplumsal Cinsiyet ve Sosyal Adalet Perspektifinden Bir Değerlendirme Samimi Bir Başlangıç: Devlet Kurumlarını Farklı Gözlerle Görmek Toplum olarak çoğu zaman kamu kurumlarını sadece “devletin bir parçası” olarak görür, onların hukuki statüsünü, toplumsal etkilerini ya da bireylerle kurdukları ilişkileri sorgulamayız. Oysa bu kurumlar sadece yasal çerçeveler içinde faaliyet gösteren yapılar değil; hayatımıza dokunan, yollarımızı şekillendiren, hatta toplumsal cinsiyet rollerimizi dolaylı yoldan etkileyen organizmalardır. Karayolları Genel Müdürlüğü (KGM) de bunlardan biridir. Peki, bu kurumun “kamu tüzel kişiliği” var mı ve bu statü toplumsal adalet açısından ne anlam taşır? Kamu Tüzel Kişiliği Nedir? Neden Önemlidir?…

Karataban Nasıl Yazılır? Bilimsel Merakla Dilin İnce Ayrıntılarına Yolculuk Bir kelimenin nasıl yazıldığını merak etmek, aslında sadece dilbilgisel bir merak değildir. Bu tür sorular, dilin nasıl evrildiğini, kültürün nasıl şekillendiğini ve kelimelerin zihnimizde nasıl yer ettiğini anlamak için harika bir fırsattır. “Karataban” kelimesi de tam olarak böyle bir merakın ürünüdür. Gelin birlikte bu kelimenin doğru yazımını, kökenini ve dilbilimsel arka planını hem bilimsel hem de anlaşılır bir şekilde keşfedelim. “Karataban” Kelimesi Ne Anlama Gelir? Önce işin kökünden başlayalım. “Karataban” kelimesi, Türkçede çoğunlukla mecaz anlamda kullanılır ve genellikle yoksul, köylü ya da sade insan anlamlarını taşır. Bu kelime, halk dilinde toplumun…

Karar Verme Yetisi Nedir? Toplumsal Cinsiyet, Çeşitlilik ve Sosyal Adaletin Merceğinden Bir Bakış Günlük yaşamda attığımız her adım, verdiğimiz her karar bizi ve çevremizi şekillendirir. Ancak karar verme yetisi sadece bireysel bir beceri değildir; içinde yetiştiğimiz kültür, toplumun beklentileri, cinsiyet rollerimiz ve çeşitlilik algımız bu beceriyi derinden etkiler. Karar alma süreçlerine sadece “doğru” ya da “yanlış” çerçevesinden değil, kimliğimizin ve sosyal konumumuzun bir yansıması olarak bakmak, hem kişisel gelişimimizi hem de toplumsal dönüşümü anlamamız için büyük bir fırsat sunar. Gelin, karar verme yetisinin toplumsal dokularla nasıl örüldüğünü birlikte keşfedelim. Karar Verme Yetisinin Temelleri: Sadece Akıl Değil, Kimlik Meselesi Karar verme…

Karaman Hangi İle Bağlıdır? Bir Şehrin Coğrafyadan Kültüre Uzanan Hikâyesi Bazı şehirler vardır ki, haritadaki konumlarından çok daha fazlasını anlatır. Onlar tarih taşır, kimlik taşır, hikâye taşır. Karaman da işte böyle şehirlerden biri… Belki yolunuz düşmüştür, belki adını sadece ders kitaplarından duymuşsunuzdur. Ama bugün o basit gibi görünen sorunun peşine düşüyoruz: “Karaman hangi ile bağlıdır?” Cevap göründüğünden çok daha ilginç ve katmanlı. Karaman Hangi İle Bağlıdır? – Kısa Cevap Karaman, Türkiye’de kendi başına bir ildir. Yani başka bir ile bağlı değildir; doğrudan Türkiye Cumhuriyeti’nin 81 ilinden biridir. Ancak geçmişe gittiğimizde bu durum her zaman böyle değildi. Osmanlı döneminden Cumhuriyet’in ilk…

Huzursuz Bacak Sendromu İçin Evde Ne Yapılabilir? Siyaset Bilimi Perspektifinden Bir Analiz Huzursuz Bacak Sendromu: Güç İlişkileri ve Toplumsal Düzen Üzerine Bir Siyaset Bilimi Bakışı Toplumsal düzende, iktidarın, kurumların ve ideolojilerin nasıl şekillendiği ve bu yapıların bireylerin yaşamını nasıl etkilediği üzerine düşündüğümüzde, çoğu zaman sağlık gibi “kişisel” konuların da büyük bir toplumsal ve siyasal boyutu olduğunu unuturuz. Huzursuz bacak sendromu (RLS) gibi nörolojik bir rahatsızlık, sadece bireysel bir sağlık meselesi değil, aynı zamanda toplumsal yapıların nasıl bireylerin yaşam kalitesini etkilediği, iktidar ilişkilerinin ve sağlık sistemlerinin işleyişinin nasıl kişisel deneyimlere yansıdığına dair de önemli sorular ortaya çıkarır. Bir siyaset bilimci olarak,…