Siyasi TDK Nasıl Yazılır? (Yanlışları, İncelikleri ve Ufuk Açıcı Bağlantılarıyla)
Bir kelimenin yazımı yüzünden cümledeki bütün havanın dağıldığı anları bilirsiniz. “Siyâsî”, “siyasal”, “siyasi” derken parmaklar klavyede bir an tereddüt eder. Hadi gelin, bu tereddütü bugün bitirelim. Arkadaş arasında, samimi bir dille, ama TDK ölçüsünde net olalım: Bu kelime TDK’ya göre “siyasi” diye yazılır. Düz, sade, şapkasız. Peki hikâyesi ne, nerelerde takılıyoruz, bugünden yarına bizi hangi ayrıntılar bekliyor?
TDK’ya Göre Doğru Yazım: “siyasi”
Doğrusu: siyasi
Yanlışları: siyâsî, siyasal (yanlış değil ama farklı bağlam), siyasey (klavye kazası), siyasi̇ (Noktalama/UTF-8 kalıntıları)
Büyük harf: Cümle başında veya özel adın parçasıysa büyük, diğer durumlarda küçük.
“Siyasi Bilgiler Fakültesi” → özel ad, büyük.
“Bu dönem siyasi iletişim hızlandı.” → genel kullanım, küçük.
> Kısacası, Osmanlıca etkili “siyâsî” nostaljide kaldı; güncel standartta “siyasi” tercih edilir.
“Siyasi” mi “Siyasal” mı?
İkisi de Türkçede yerini bulmuş. “Siyasi” Arapça kökenli, “siyasal” ise daha yerli bir türetim hissi verir. Günlük dilde ve haberde “siyasi” daha yaygın; akademide veya kurumsal metinlerde “siyasal” da tercih edilebilir. SEO ve erişilebilirlik açısından, arama hacmi çoğunlukla “siyasi” etrafında döner. Blogunuzda tutarlılık için birini ana form seçip diğerini gerektiğinde sinonim olarak kullanın.
İmlâ ve Ekler: Küçük Tuzaklar
“Siyasi” bir sıfat. Sıfatlar çoğul ekini almaz: siyasiler kulağa doğal gelebilir ama kişi için doğru sözcük “siyasetçi”dir. Birkaç pratik kural:
Çekim: siyasi + -de → siyaside değil, siyasi kelime kökü ünlüyle biter: siyasî değil siyasi → siyaside değil siyasi + -de = siyaside yazımı kulağı tırmalar; doğrusu siyasi + -de → siyaside yerine siyasi alanda/zeminde gibi çözün. En doğal akış: “siyasi alanda”, “siyasi zeminde”, “siyasi düzlemde”.
Tamlama: siyasi tarih, siyasi kültür, siyasi iletişim → hepsi küçük harfle.
Birleşik yazım: “siyasihukuk” gibi birleşik formlar yok; ayrı yazın: siyasi hukuk değil, genellikle kamu hukuku bağlamında açık yazı tercih edilir.
Noktalama: “siyasi”yi vurgu için tırnak içine almak (örn. “siyasi” gündem) stil meselesi; imlâ kuralı gerektirmez.
Köken, Bugün ve Yarın: Kelimenin Yolculuğu
Köken
“Siyasi”, kökü “siyaset” olan, Arapça siyāsa (yönetme, idare) ailesinden gelir. Osmanlıcada siyâsî yazımı, şapkalı uzun ünlüyle görünürdü. Cumhuriyetle birlikte sadeleşme dalgası, yazımı bugünkü “siyasi” formuna oturttu.
Günümüzdeki Yansımalar
Medya dili: Başlıklar hız ve netlik ister. “Siyasi kriz”, “siyasi etik”, “siyasi temsil” gibi kalıplar bu yüzden çabuk anlaşılır ve taranabilir.
Akademi: “Siyasal sistem”, “siyasal kültür” gibi yapılar, literatürün oturmuş terimleridir. Blog yazarken akademik atıf niyetiniz yoksa, tutarlılık adına tek formda kalmak okuru yormaz.
Kurumsal iletişim: Bir STK raporu veya marka manifestosunda “siyasal” formu, mesafeli ve teknik bir ton verir; “siyasi” daha haberleşme ve gündem diline yakındır.
Gelecekteki Potansiyel Etkiler
Arama motorları: Türkçede diakritik (şapka) kullanımının azalmasıyla birlikte “siyâsî” neredeyse tamamen tarihsel örneğe dönüşecek; “siyasi” arama hacmi daha da konsolide olur.
Makine çevirisi ve yapay zekâ: Kelime biçimleri ne kadar standartsa, model çıktıları o kadar tutarlı. Blogunuzda tek bir ana form seçmek (tercihen “siyasi”) çeviri, özetleme ve seslendirme araçlarında hata payını düşürür.
Kapsayıcı dil: Siyaseti kişiden ayıran ifade tercihleri (ör. “siyasi tartışma” yerine “politikalar üzerine tartışma”) kamusal söylemi yumuşatabilir. Yazım birliği, üslup berraklığına zemin hazırlar.
Beklenmedik Alanlarla Kestirme Bağlantılar
UX Yazarlık: Arayüzde “Hesap ayarları > Siyasi reklam tercihleri” gibi bir ifadede, kısa ve nötr kalmak kritik. “Siyasi” burada en tanınan anahtar kelime.
Veri Bilimi: Metin sınıflamada “siyasi içerik” etiketi için standart yazım şart. Etiketleri siyasal/siyasi diye bölmek veri bütünlüğünü bozar.
Hukuk & Uyum: Yönetmelik alıntılarken resmî metindeki forma sadık kalın; yorum kısmında ise blog standardınızı koruyun.
Marka Tonu: “Siyasal” daha resmî, “siyasi” daha gündelik tınlar. Marka rehberine birini ekleyip örnek cümlelerle sabitleyin.
Blog Yazarına Hızlı Kontrol Listesi
1. Form seç: Tercihen “siyasi”.
2. Tutarlılık: Yazı boyunca aynı forma sadık kal.
3. Büyük/Küçük Harf: Özel ad değilse küçük harf.
4. Kişi anlamı: siyasiler yerine siyasetçiler.
5. SEO: Başlıkta ve H2’lerde “siyasi TDK nasıl yazılır”, “TDK’ye göre siyasi”, “siyasi yazımı” gibi doğal varyasyonları kullan.
6. Okunabilirlik: “Siyasi + isim” kalıpları net ve taranabilir: siyasi tarih, siyasi etik, siyasi iletişim.
7. Linkleme: Terimleri ilk geçtiği yerde açıklayıcı mini not ekle; gerektiğinde sözlük maddesine yönlendir.
Sık Yapılan Hatalar (Mini Rehber)
Şapka ısrarı: siyâsî → siyasi
Gereksiz büyük harf: Siyasi Tarih → siyasi tarih
Yanlış kişi kullanımı: siyasiler → siyasetçiler
Birleşik yazım: siyasiiletişim → siyasi iletişim
Son Söz
Güzel yazı küçük ayrıntılarda kazanılır. “Siyasi” kelimesini doğru ve tutarlı kullanmak; blogunuzun güvenilirliğini, SEO görünürlüğünü ve okuma akışını aynı anda güçlendirir. Bugünden bir karar verin, stil rehberinize not düşün ve klavyede o minik tereddüdü kalıcı olarak silin: TDK’ya göre yazım “siyasi”.